De CDA heeft op haar website het volgende staan over de vlaktaks:

Het CDA wil een rechtvaardiger en eenvoudiger systeem van inkomstenbelasting. We willen dat bereiken via de invoering van een sociale vlaktaks. Voor iedereen geldt dan hetzelfde belastingtarief van circa 35 procent. Mensen met een topinkomen betalen daarnaast nog een solidariteitsheffing.

Vergelijk dit met een stukje uit Kapitaal in de 21ste eeuw van Thomas Piketty (pagina 589):

Het totaal aan belastingen (...) ligt op ongeveer 40 à 45 procent voor de 50 procent van de personen met de laagste inkomens, stijgt vervolgens naar circa 45 à 50 procent voor de volgende 40 procent, om vervolgens te dalen voor de 5 procent met de hoogste, en vooral voor de 1 procent met de allerhoogste inkomens, tot een minimum van krap 35 procent voor de meest welgestelde 0,1 procent van de bevolking.

Dus volgens Piketty is de totale belasting al degressief, ondanks dat de inkomens belasting progressief is. Zijn voorbeeld gaat overigens over een schatting uitgevoerd in Frankrijk in 2010. Inkomensbelasting word in Nederland altijd uitgedrukt in schijven. De huidige schijven zijn:

In eerste instantie lijkt het misschien dat iedereen in de derde schijf er aan vooruit gaat met de vlaktaks van het CDA. Uiteindelijk gaat het er niet om in welke schijf je zit, maar het effectieve belastingtarief wat je betaalt. Een tiental regeltjes python bieden uitkomst:

De rode lijn komt overeen met de belasting schijven, de groene lijn met het effectieve belastingtarief wat bij een bepaalt inkomen word betaald. Uiteindelijk nadert de groene lijn asymptotisch de rode lijn, maar dit gaat best langzaam. Ter controle: Bij een inkomen van 100.000 euro moet ongeveer 50% belasting over de hoogste 50.000 euro betaald worden en ongeveer 20% over de laagste 50.000 euro. Dit levert inderdaad een effectieve belasting van rond de 35% op. Voordat we verder gaan met deze grafiek leek het me wel interessant om te kijken wanneer het huidige belastingstelsel overgaat naar een vlaktaks. Als we de x-as oprekken naar hogere inkomens, dan zien we het volgende:

Voor hele hoge inkomens is het huidige belasting stelsel effectief gezien al een vlaktaks. Iets provocerender geformuleerd: Als je denkt dat het huidige belasting stelsel progressief is, dan ben je niet rijk. Vanaf 200.000 euro loopt de grafiek behoorlijk vlak. In de realiteit bestaan de hoogste inkomens niet uit loon, maar voor een steeds groter deel uit dividend etc. Stel dat dividendinkomsten maar 30% belast word, dan verklaart dat al heel redelijk de observatie van Piketty. De totale belasting voor rijke mensen is degressief.

Terug naar de eerste grafiek. Wat zou de gevlogen zijn van een vlaktaks op 35%? Volgens de eerste grafiek betaald iedereen met een inkomen onder de 95.000 euro dan meer inkomsten belasting. Best een verrassend resultaat, omdat je bij zo een hoog inkomen al lang in de 52% belasting schijf zit. Bovendien is het heel kortzichtig denken, omdat met een vlaktaks, de totale belasting nog degressiever zal worden. Ik vermoed dat zelfs mensen die er de eerste jaren op vooruit gaan er uiteindelijk op verliezen. Het CDA stelt voor om een extra solidariteitsheffing voor de topinkomens. Eigenlijk is een vlaktaks van 35% een enorme belastingverhoging voor het overgrote deel van de mensen. Wat er vaak voorgesteld word is om een vlaktaks te combineren met een belastingvrije voet. Eigenlijk is dit niets meer of minder dan een belasting stelsel met twee schijven, bijvoorbeeld:

Dit geeft het volgende beeld:

De blauwe lijn is hier de nieuwe valktaks met een belastingvrije voet. Het is duidelijk dat nu de allerlaagste inkomens en de allerhoogste inkomens er op vooruit gaan, terwijl de middeninkomens meer belasting gaan betalen. Het is best verrassend, moeilijk in te schatten, hoe de belasting schijven zich vertalen naar een effectief belasting tarief. Volgens mij vergissen veel mensen zich er ook in, als je in de 52% schijf zit betaal je in het begin nog maar effectief 24% belasting.